Sumur

 

SUMUR

 

In de eerste helft van het tweede millennium wordt niet gewag gemaakt van Sumur. Toch was die plaats er al wel en wel op 3 1/2 km uit de zeekust aan de noordzijde van een zijrievier van de Nahr el Abrash.   Ook wel genoemd: Chizil, Ghazal, Kerbel en Kazel. = gazelle heuvel	Map 79.24.  BERYTUS XXXVIII 1990 American Univ.Beirut 79.24.1.Tell Kazel, Excavations of the AUB museum, Reports          diversen
Thoetmosis III overwint in 1469 of 1479 te Megiddo een coalitie van Syrisch-Palestijnse vorsten en bestormt Arados en Simyra/Sumur. Verder noemt hij dan de plaatsen Akko en Yapo (Y-p-w = ANET 242). Op zijn 6e veldtocht doet Thoetmosis III in ieder geval het traject Qadesh – Ardata – Sumur en is kennelijk op de terugweg.   De belevenissen van Tyrus onder Abimilki volgens enkele bronnen. Van belang, omdat in de 14e eeuw Sumur er in voor komt.   gebeurtenis Tyre in the El-Amarna Age Studiën over de El-Amarna brieven en het OT J.de Koning 1940 map 41 Bowing and scrapping in the ancient Near East, E.F.Morris, JNES 2006 vol.65. map 107.3.1. Jaar regering Akhenaten Tablet nummer Usurpator verwijderd door Abimilki 1342?   1359? 11 = 1342?   Abdi-Aširta vermoord 1342? 1385 1359? 11 = 1342?   Afval Zimrida van Sidon 1341?   1358? 12 = 1341? 146-147 Vijandschap Tyrus en Sidon 1340?   1357? 13 = 1340? 148-154 Abimilki vraagt hulp 1340?   1357? 13 = 1340? 151 Abimilki krijgt 20 soldaten 1340?   1357? 13 = 1340? 150 Sumur verovert door Aziru 1339? 1373 1356? 14 = 1339 ? 149   Te laat Te vroeg Beetje te laat Te laat	Map  97.26.BERYTUS   44                                vol.XLIV 1999/2000 Archeological Studies                         Am.Univ.Beiroet 97.26.1.Tell Kazel                                L.Badre & E.Gubel
Rib-Hadda van Byblos (1375-1355) wordt hier genoemd, omdat hij als o.a. Rib-addi uitmunt in deze tijd in klaagzangen over het gebrek aan steun door de farao’s Amenhotep III (1391-1353) en Achnaton (1353-1335).Zijn brieven bevatten o.a.aan: Farao: er is een pestuitbraak te Sumur. Farao: Schepen van Arvad zijn tegenover mij. Neem hun schepen in Egypte in beslag. Farao: Zend een garnizoen naar Sumura en Irqata, want dat van Sumura is op de vlucht geslagen.   In EA 104-105 is sprake van een zeeblokkade van Simyra door Arwad. Waarschijnlijk was dat Tabet el Hammam.	Map 107.1.BERYTUS 47 Archeological Studies            Beiroet 2003 Vol XLVII         107.1.2.Tell Kazel, Rapport preliminaire sur les 9e‑17e campagnes de fouilles (1993‑2001)  Emmanelle Gort du musee de l'universite americaine de Beyrouth, chantier II 107.1.3.La tablette 02.1. Carole Roche (Tell Kazel)
Benteshina I van Sumur (+Amurru)             c.1350   Mogelijk verovert tijdens zijn regering Aziru de stad. Zijn opvolger heet Tubbi-Teshub en die heeft een geheel andere naam. De dynastie Benteshina komt echter in de 13e eeuw opnieuw aan het bewind in de stad bij het herstel van de Egyptische contole over de streek. Overigens wordt Sumur wel 51x genoemd in de El Amarna brieven. Het is mogelijk, dat er maar 1 of 2 Benteshina’s zijn en dat er een verwarring is van wel een eeuw. Het kan zelfs zo zijn, dat Ahotmilki, de dochter van Benteshina I, een relatie heeft met Ammištamru I van Oegarit. Het kan echter ook om Benteshina II of III  en Ammištamru II gaan! Zie: map 52.8.2. Le sceau nominal d’*Ammiyidtamrou, roi d’Ougarit, P.Bordreuil/D.Pardee. Zijn naam staat op zegel RS 16.270. J.Freu ziet maar twee maal een Benteshina, namelijk pas van 1290-1274 en van c.1267-1235. Zie map 79.7.2.La fin d’Ugarit et de l’empire hittite, J.Freu, Semitica 48, 1998.	Sumur wordt trouwens bij de el-Amarna tabletten maar liefst 51x vermeld.
D/Tubbi-Teshub van Sumur (+Amurru)      2e helft 14e eeuw                                                                        c.1305-1290?   Zie map 79.7.2.La fin d’Ugarit et de l’empire hittite, J.Freu, Semitica 48, 1998. Hij is de opvolger van Benteshina I en heeft zijn positie te danken aan de verovering van Sumur door Aziru.
Sumur en Amurru kunnen dezelfde bestuurders gehad hebben.   Benteshina II van Sumur                  1290-1274 = c.16 jaar   Hij is een tijdgenoot van Ramses II, maar wordt afgeschilderd als een vazal van Hatušilli III van het Hethietenrijk in een brief van laatstgenoemde aan de koning van Babylon. Benteshina schijnt zijn beklag gedaan te hebben over het feit, dat de Babyloniërs hem nog 3 talenten zilver (=90 kg) schuldig zijn. Waarschijnlijk betreft het achterstallige tolgelden van de door zijn land trekkende karavanen.  Zie:8.6.map Handel und Händler   H.Klengel          Leipzig 1979
Sapils van Amurru                             1274-1267 = c.7 jaar   Zie map 79.7.2.La fin d’Ugarit et de l’empire hittite, J.Freu, Semitica 48, 1998.
Benteshina III van Sumur                            1267-1235 = c.28 jaar   Hij is in ieder geval in de 2e helft van de 13e eeuw te plaatsen. Wellicht is hij het, die zijn dochter Ahotmilki uithuwelijkt aan Ammistamru II van Ugarit (Rs 146 + 16.161) Het huidige Tell Kazel en/of het latere Griekse Simyra wordt in de El Amarna brieven 51 x genoemd en komt ook al bij Thoetmosis III in beeld (1479-1425).
Ammistamru II van Oegarit   (c.1260-1230) wordt hier genoemd vanwege de mogelijk rol door Ahotmilki van Sumur.   naam Yon Quatzhill Wikipedia Mijn invulling Kchanson.com Ammistamru II c.1260-1230 1236 * c.1260-1235 Ammistamru II 1274-1240   Volgens Rs 17.396 gaat Ammistamru II scheiden. Op basis van het woord BITTU leiden Arnaud en Salvini af, dat er een scheiding heeft plaats gevonden. Zie: La divorce du roi Ammistamru d’Ougarit, D.Arnaud + M.Salvini. Moet er ruimte vrijgemaakt worden voor Ahotmilki van Sumur? (Rs.146 + 16.161). Zie: Ahatmilki, reine d’Ugarit et la guerre du Mukiš, E.Lipinski, OLP 12, 1981, blz 79-115. Is daar een oorlog met Mukiš voor nodig? Moeten we niet delen van deze liefdesperikelen bij Ammistamru I plaatsen?
Sanšgamuwa van Amurru                    c.1235 -  ???   Zie map 79.7.2.La fin d’Ugarit et de l’empire hittite, J.Freu, Semitica 48, 1998.
Nog een keer komt Sumur in dit millennium in beeld en wel bij: Tiglath-Pileser I van Assyrië bezoekt in 1076 Fenicië. Zie: Ancient Records of Assyria: 297 -> Libanon 298 -> Libanon 302 -> Libanon – Amurru - tribuut Sidon,Arvad,Byblos – Narwal gedood 303 ->                   Amurru 306 ->                                   tribuut Arvad                                        Ili-Teshub van Hatti 328 ->                    Amurru- tribuut Sidon,Arvad,Byblos – Pagatu gevangen Waarschijnlijk heeft er maar een tocht in deze richting plaatsgevonden, maar werd die op verschillende plaatsen opgetekend. Tiglat-Pileser I is vanaf 1114-1076 aan de macht in Assyrië en onderwerpt de Kaški en de Urumi, mensen van het land van Hatti. Hij is de veroveraar van de grote zee van het westland tot de zee van het land van de Nairi. ANET 275:Ik ging naar de Libanon. Ik velde (daar) hout van ceders voor de tempel van Anu en Adad, de grote goden, mijn heren, en bracht (ze naar Ashur). Ik vervolgde (mijn weg) naar het land van Amurru. Ik veroverde het gehele land Amurru. Ik ontving tribuut van Byblos (Gu-bal), Sidon (Si-du-ni) en Arvad (Ar-ma-da). Ik stak over in schepen (die behoren) aan Arvad. Van Arvad, dat aan de zeekust ligt tot de stad Samuri (Sumur), dat in Amurru (ligt op een afstand van) 3 dubbele miijlen over het land. Ik doodde een narwal, dat zij een “zeepaard” noemen.
	Map  73.12.10 Inédits épigraphiques                       des fouilles anciennes                       et récentes à Tell Kazel   E.Gubel +  P.Bordreuil         SEM 45, 1996 F.Briquel‑Chatonnet enige korte aantekeningen